نویسنده: حسن کریمی
لذت واقعی رانندگی را کسی
احساس کرده که برای اولین بارموتر را ساخت و راننده گی کرد. تویوتا (Toyota)،
شرکت تولید موتری است که بیشترین فروش را در جهان دارد. تویوتا، در کشوری که هیچ
موتری را تولید نمی کند یکی از پر طرفدار ترین موترها برای مردم است. تویوتا کرولا
را همه ی مردم افغانستان دوست دارند؛ چه ثروتمند و چه فقیر که موتر ندارد اما در
آرزوی داشتن موتر به سر می برد.
تویوتا یکی از شرکت های موتر سازی مشهور دنیا
است. این شرکت از آغاز کارش مدل ها و طرح های متفاوت را در دنیای موتر عرضه کرده
است. این شرکت جاپانی اولین تولید خود را در سال 1937 راه اندازی کرد وامروز در
نقاط مختلف دنیا نمایندگی های بسیاری را دارد.
در افغانستان ترانسپورت
مدرن در دوران حکومت امیر حبیب الله(1901-1919) رایج شد. شاه مذکور، نخستین موترهای
انگلیسی را از راه هند برتانوی به افغانستان وارد کرد که خود و در باریانش از آنها استفاده می کردند.
بعد ها، موترهای آلمانی و روسی هم رواج شد.
تویوتا کرولا در کابل:
اگر برای چند دقیقه کنار
جاده ای بایستید وبه موترهایی که می گذرند دقت کنید، در می یابید که بیشتر آنها مدل
تویوتا کرولا است. با رنگ های مختلف؛ سیاه، سرخ، سفید، صدفی، آبی، طوسی... با چراغ
های گرد، مربع شکل و منحنی، در سرک های خاکی و خیلی خراب کابل مثل ارواح سرگردان
پدیدار می شوند و زود ناپدید می شوند.بیشتر مردم اگربخواهند موتر بخرند، کرولا را
انتخاب میکنند. آنهادلایل زیادی دارند؛ کرولا نسبت به موترهای دیگر ارزان تر است،
پرزه جات اش در تمام نقاط کابل یافت می شود، کم مصرف است، هم چنان از لحاظ کیفیت
هم خیلی خوب است.اما از همه مهم تررنگ موتر است. خریداران رنگ سفید را نسبت به
دیگر رنگ ها ترجیح می دهند چون به گفته ی خود شان رنگ صلح است همچنین گردو خاک را
که در همه جای شهر وجود دارد خیلی کمروی موتر نشان می دهد.
کرولا همه جا هست،به اساس
تحقیق خبرگزاری فرانسه(AFP):
"در یک زمان کوتاه رفت وآمد ده دقیقه ای در مرکز شهر و منطقه ی سفارت ها
درکابل 194 کرولا و 89 موتر دیگر از قبیل بس، کامیون و موترهای پلیس مشاهده شده
است."صاحبان کرولا، موتر های شان را
خیلی دوست دارند. نظربه گفته جنرال اسد خان، رییس پلیس ترافیک کابل از تعداد 700,000 هزار
موتر در شهر، تقریبا 80 درصدشاناز شرکت تویوتا اند و همچنین روزانه در حدود 500-
600 موتر تویوتا برای ثبت کردن به ما معرفی می شوند."
موترِکمیکازها (kamikaze):
طالبان در زمان حکومت شان از موتر های داتسن استفاده می کردند.بر
فراز هر موترشان، بیرق های سفید در اهتزاز بود. اما بعد از سقوط طالبان، آنها
استراتژی حملات انتحاری را به انواع گوناگونعلیه نیروهای خارجی، ارتش و پلیس افغانستان
به کار گرفتند. گاهی کمیکازها(kamikaze) تنها با جلیقه ای انتحاری، حمله
ی انتحاری را انجام می دهند و گاهی اوقات از موترسیکلیت و بایسکل استفاده می کنند.
اماانتحاری ها کرولا را از همه ی وسایل نقلیه بیشتر ترجیح می دهند. چون پلیس نمی
تواند به آسانی به موترهای کرولایشان شک کند.آنها می توانند در هر نقطه از شهر
حمله انتحاری شان را انجام بدهند و زمانیکه حمله با موتر کرولا انجام می پذیرد،
تعداد کشته ها وزخمی ها خیلی زیاد است چون می توانند مقدار زیادی مواد منفجره را
داخل موتر جا سازی کنند.
کرولایِ سلیم:
در کابل تاکسی ها با رنگ های زرد و سفید به چشم می خورند.
این تاکسی ها به طور عموم از شرکت تویوتا اند. تاکسیِ«سلیم» سفید است. یک کرولای
مقبول. او موترش را خیلی دوست دارد. دوران کودکی اش را بدون «موترک» به یاد می
آورد. آن زمان، حتی یک موترک پلاستیکی و چوبی هم نداشته است. ساعت های زندگی
کودکانه اش رابدون گدی و اسباب بازی سپری کرده است. محسن،آشنای سلیم است. سلیم به
خاطر کار از بامیان به کابل آمده است.زمانیکه هر دوی شان در دانشگاه کابل
کارگربوده اند، با محسن از آرزوهایش قصه می کرده. محسن می گوید آن زمان ما در
دانشکده ی وترنری (دامپزشکی) تشناب ها را می ساختیم. او همیشه می گفت:« من دوست دارم
یک موتر داشته باشم.پول هایم را جمع می کنم تا یک موتر بخرم.» از آن روزها خیلی
گذشته است. سلیم توانست به آرزویش برسد و حالا در یکی از مسیر های تاکسی رانی کابل
کار می کند.
سیلمان هم در کابل تاکسی ران است.او هم کرولا
دارد.در مسیر کوته سنگی – کارته سخی کار می کند.روی دروازه های موتر خود دو کارت
پوستال چسپانده است. روی یکی نوشته است: " محبت گناه نیست" و کارت پستال
دیگر تصویر یک دختر زیبا اما غمگین را نشان می دهد همراه با این نوشته:
"روزگار غریبی ست نازنین...". سلیمان با پیچ رادیو بازی می کند. گاهی یک
فرکانس را می گیرد و گاهی هم فرکانس دیگر را. می گوید: «خوب است روزگار می گذرد.
تنها همین موتر است که می تواند این سرک ها را تحمل کند. این موتر همه را تحمل می
کند؛ هر مسافری که سوار می شود و یا پیاده شود! اما این مردم خیلی بد هستند. کشور
را خراب کرده اند. کسی روز خوش ندارد. حتی اندازه ی همین موتر من هم نمی توانند یکدیگررا
تحمل کنند. برای لحظه ای که کنار هم می نشیند احساس خوبی ندارند. تا این ها از بین
نرود همین خرک است و همین درک!".
موتر دختر کابلی:
در کابل، سرک ها از
آنمردهاست. تا چند سال پیش، در زمان طالبان، زن ها اجازه نداشتند که درسرک ها راه
بروند و قدم بزنند. اما امروز تعدادی اندکی از دختران و زنان شهر کابل جرأت کرده اند درجاده هایی که متعلق به
مردان است رانندگی کنند. ولذت کرولا دوانی را در سرک های شهر کابل تجربه کنند. در
مستند «زنان افغان در حال راننده گی» (صحرا کریمی،2009) زندگی زنانی را به تصویر
کشیده است که می خواهند راننده گی بیاموزند ویا از طریق راننده گی امرار معاش کنند.
موترهایی که در آن مستند دیده می شوند هم تولید شرکت تویوتا اند.
در کابل آموزشگاه های
راننده گیِ زیادی وجود دارد. یکی از این ها آموزشگاه راننده گی شکیلا نادری است؛
با یک کرولای سرخ رنگ و کهنه که بر فراز آن یک لوحه ی آبی زنگ زده نصب است. دختران
زیادی با این موتر راننده گی را در جاده های کابل آموخته اند. شکیلا پنج سال است
این آموزشگاه را باز کرده است. در این مدت 600 دختر راننده گی را آموخته اند.
موترهای دختران کابلی هم اکثریت شان کرولا است. اماراننده گیِ دختران برای مردان
کابلی بسیار عجیب است. آنها هنوز باور ندارند که دختران در شهر کابل به راننده گی
شروع کرده اند.
سلیمان آخر هفته موترش را
خواهد شست.او با این کار روح موترش را می
شوید. دختر کابلی به کرولا دوانی اش ادامه می دهد. موتر فروش شهر منتظر یک خریدار
است و انتحاری دست از انتحار بر نمی دارد وترافیکِ لاغر وسیگاریِ کابل، هم چنان
اشپلاق می زند.
پی نوشت ها:
1: وست فرانس(ouestfrance.fr)
2: لوپوه( le point.fr)
3: دوشنبه ها(doshanbeha.blogspot.com)
4: خبرگزاری فرانسه(agence France presse)
5: عکس، سایت لوپوه( le point.fr)
6:www.mashal.org
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر